Αντιμετωπίζεται η λιθίαση τόσο σε επείγουσα φάση όσο και σε δεύτερο χρόνο. Εκτελείται χυμόλυση λίθων ανάλογα της σύστασης των λίθων και εξωσωματική λιθοτριψια συντηρητικά και λιθοτριψία με laser σε όλο το ουροποιητικό σύστημα (ουροδόχος κύστη, ουρητήρας, νεφροί). Εκτελείται κυστεολιθοτριψία, ουρητηροσκόπηση, εύκαμπτη ουρητηρονεφρολιθοτριψία και διαδερμική νεφρολιθοτριψία.

 

Λιθίαση ουροδόχου κύστης

Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης κατά κύριο λόγο υποκρύπτει αποφρακτική ούρηση και συμβαίνει λόγω συσσώρευσης ούρων στην ουροδόχο κύστη και σχηματισμό αλάτων και επακόλουθα λίθων. Δεν περιλαμβάνονται οι λίθοι από το νεφρό και τον ουρητήρα στη λιθίαση της ουροδόχου κύστεως. Κατά κύριο λόγο η η λιθίαση της κύστης οφείλεται σε αποφρακτική υπερπλασία του προστάτη και αποτελεί ένδειξη για αφαίρεση του προστάτου είτε διουρηθρικά (TURIS-P ή LASER) είτε με ανοικτό χειρουργείο (διακυστικά ανοικτά). Στην πρώτη περίπτωση ο λίθος αφαιρείται μετά από λιθοτριψία και ακολουθεί η διουρηθρική προστατεκτομή, ενώ στη δεύτερη περίπτωση αφαιρείται ακέραιος ο λίθος μετά από διάνοιξη της κύστης.

           

Λιθίαση ουρητήρα

Οι πέτρες του ουρητήρα είναι πέτρες που δημιουργούνται στους νεφρούς και «πέφτουν» στον ουρητήρα. Η διέλευση των λίθων μπορεί να είναι ανώδυνη, αλλά κατά κύριο λόγο είναι επώδυνη και προκαλεί κολικό του νεφρού, συμβάν που αποτελεί επείγον περιστατικό. Στην περίπτωση του κολικού πρώτο μέτρο αντιμετώπισης είναι η χορήγηση αντιφλεγμονωδών και η στέρηση υγρών μέχρι υφέσεως των συμπτωμάτων. Στη συνέχεια συνιστάται στικ ούρων όπου συνήθως υπάρχει μικροσκοπική αιματουρία και ακτινογραφία ΝΟΚ (νεφροί-ουρητήρες-κύστη) όπου και αναζητάται κάποιο ακτινοσκιερό στοιχείο στην πορεία του ουρητήρα που να υποδηλώνει τη λιθίαση. Επίσης, συνηθίζεται και υπέρηχος ΝΟΚ προς ανεύρεση λίθων, ή διάτασης πυελοκαλυκικού συστήματος των νεφρών. Επί μη ευρημάτων ενδείκνυται αξονική τομογραφία λόγω μεγαλύτερης διαγνωστικής αξίας. Κριτήρια για την περαιτέρω αντιμετώπιση αποτελούν η νεφρική λειτουργία, η ύπαρξη πυρετού και το μέγεθος του λίθου. Επί επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας με ή χωρίς πυρετό υπάρχει απόλυτη ένδειξη για παροχέτευση του νεφρού είτε διαδερμικά (τοποθέτηση νεφροστομίας) είτε διουρηθρικά (τοποθέτηση Pigtail). Όσον αφορά το μέγεθος του λίθου, σε λίθους χωρίς επιδείνωση νεφρικής λειτουργίας και πύρετό και μέγεθος μέχρι περίπου 1cm και χωρίς εξεσημασμένη διάταση νεφρού δίνεται η ευκαιρία να «πέσει» ο λίθος με συντηρητική αντιμετώπιση. Εάν μετά ένα 20ήμερο περίπου ο λίθος παραμένει στην ίδια θέση, ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεση με ενδοσκοπική λιθοτριψία με laser. Στη λιθίαση του ουρητήρα η εξωσωματική λιθοτριψία δεν έχει τόσο καλά αποτελέσματα. Η ανοικτή αφαίρεση λίθου δεν συνηθίζεται στη σύγχρονη Ουρολογία, παρά μόνο όταν είναι αδύνατη η ενδοσκοπική αφαίρεση.

           

Λιθίαση νεφρού

Ο νεφρός είναι το κατεξοχήν σημείο που σχηματίζονται λίθοι. Ως προς τον τρόπο αντιμέτωπισης της νεφρολιθίασης, κύριο κριτήριο αποτελεί το μέγεθος του λίθου. Στη λιθίαση του νεφρού και σε λίθους μέχρι 2cm μπορεί να εφαρμοστεί εξωσωματική λιθοτριψία. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστεί εύκαμπτη ανάστροφη νεφρολιθοτριψία με laser. Σε λίθους >2cm υπάρχει απόλυτη ένδειξη για διενέργεια διαδερμικής νεφρολιθοτριψίας μέσω μιας μικρής οπής στην οσφύ. Η ανοικτή αφαίρεση λίθου δεν έχει θέση στη σύγχρονη Ουρολογία παρά μόνο σε περιπτώσεις αποτυχίας των προαναφερθέντων μεθόδων.

           

          

Έλεγχος λιθίασης

Σε περίπτωση αφαίρεσης τμήματος ή ολόκληρου λίθου επεμβατικά ή σε περίπτωση που ο ασθενής ουρήσει το λίθο συνιστάται χημική ανάλυση ουρόλιθου για να βρεθεί η σύσταση του λίθου και να ληφθούν κατάλληλα θεραπευτικά και προληπτικά μέτρα για τη λιθίαση. Σε περίπτωση υποτροπιαζουσών λιθιάσεων συνιστάται μεταβολικός έλεγχος προς αποκλεισμό νοσημάτων που χρήζουν θεραπείας (πχ υπερπαραθυρεοειδισμός).

 

Γενικά προληπτικά μέτρα

Συνιστάται η άφθονη υδροποσία (2-3 λίτρα ημερησίως), ο περιορισμός κόκκινου κρέατος και του υπερβολικού αλατιού, η κατανάλωση λαχανικών και φυσικών χυμών.

Παραπομπές:

http://uroweb.org/guideline/urolithiasis/

http://www.imop.gr/uroinfo-urolithiasis